پاسخ
خورشید و ماه و منظومه شمسی در نظر انسانها نظام شگفت انگیزی دارند .خورشید سبب رشد و نمو موجودات شده ، ماه با گردش منظم و دقیق خود سیر زمان را اندازه گیری می کند و سبب روشنایی در شب می شود .
این آثار مهم با عظمت شگرفی که دارد در گذشته در اذهان افراد ظاهر بین اثر گذاشته و در آنها این تصور را پیش آورده بود که آنها که بر حسب ظاهر بر جهان جانداران و گیاهان و جمادات حاکمیت دارند در سرنوشت انسانها موثر بوده و معبود و خالق او می باشند و از همین راه بود که پرستش آفتاب و ماه پیش آمده و عده ای به ربوبیت این اجرام نورانی معتقد شدند.
کسوف و خسوف یعنی گرفتن خورشید و ماه نشانه مخلوق و محدود بودن این پدیده ها در برابر آفریدگار جهان است و می رساند که آنان در رساندن فیض و انوار خود به سایر موجودات اختیاری از خود ندارند و لذا گاهی موجود دیگری در برابر آنها قد علم می کند و آنها را از کار و عمل باز می دارد.
بنابراین کسوف و خسوف خورشید و ماه بهترین راهنما بر مخلوق بودن و محدودیت آنها در برابر اراده مطلق الهی است که بر جهان هستی حکمفرما می باشد .
دستور به خواندن نماز داده شده تا انسان ابراز و اعتراف کند که جهان و پدیده های آن در قبضه قدرت الهی قرار دارند و هیچ موجودی جدای از او استقلال در وجود و آثار خود ندارد.
لذا پیامبر گرامی فرمود:
« خورشید و ماه دو مخلوق و نشانه از نشانه های الهی هستند ( و استقلالی از خود ندارند) که به اذن الهی از آثار خود جهانیان را بهره مند می کنند .زمانی که کسوف و خسوف اتفاق افتاد نماز بخوانید ( و در برابر خالق آنها اظهار عجز کنید)»
الکافی ج3 ص463
وسائل الشیعه ج7 ص485
از برخی روایات استفاده می شود که گاهی به سبب گناهانی که از مردم صادر می شود خداوند آنان را مستحق عذاب می بیند اما باز از باب لطف و رحمتی که بر بندگان دارد نشانه ها و آیاتی مانند گرفتن ماه و خورشید یا بروز زلزله و رعد و برق و ... برای آنان ظاهر می کند تا آنان زنگ خطر را احساس کنند و از کردار خود توبه نموده و با خواندن نماز آیات به درگاه الهی تضرع و زاری کنند تا عذاب از آنها رفع شود.
امام رضا علیه السلام فرمود:
« علت كسوف و خواندن نماز آيات اين است كه چون معلوم نيست اين آيه نشانه عذاب يا رحمت است رسول خدا به امتش دستور توجه به درگاه خدا داده تا شر عذاب را به وسيله آن از خودشان دور كنند همان گونه كه قوم حضرت يونس وقتی آثار و نشانه های عذاب را ديدند ، با تضرع و زاري و بازگشت به درگاه خدا عذاب حتمی را از خود دفع كردند»
الفقیه ج1 ص541
از امام باقر و صادق علیهما السلام روایت شده که فرمودند:
« خداوند زمانی که بخواهد بندگان خود را از گناهانشان بیم دهد و بترساند کسوف و خسوف را ایجاد می کند.زمانی که چنین شد به خداوند پناه برید با خواندن نماز آیات»
المقنعه ص34
وسائل الشیعه ج7 ص484
علاوه بر این موارد گفتنی است که در مواردی که اوضاع تازه و وحشتناک و غیر عادی در آسمان و زمین اتفاق می افتد عده ای از مردم به یک سلسله امور خرافی پناه برده و این اعمال را در رفع این حادثه موثر می دانند .اسلام با واجب ساختن نماز آیات مردم را از توجه به اوهام و خرافات باز داشته و عقول و افکار آن ها را به خداوند متوجه ساخته است .
وجه نامگذاری«آیات» به این حوادث می تواند اشاره به همین نکته باشد که این امور از نشانه ها و آیات قدرت الهی است و باید برای دفع آن ها به خالق آن ها که خداوند است پناه برد نه اوهام و خرافات.
نظرات شما عزیزان:
تاريخ : پنج شنبه 5 دی 1398 | 21:49 | نویسنده : مهدی صیادی |